سال ????، دولت اتحاد جماهیر شوروی، اطلاع یافت که نیروی هوایی ایالات متحده، کمپانی «مک دانل داگلاس» را جهت تولید طرح جنگنده? آزمایشی برتری هوایی خود، انتخاب کرده‌است. (این انتخاب، در نهایت منجر به تولید جنگنده? F-?? شد.) جهت پاسخگویی به این تهدید آتی، دولت اتحاد شوروی، برنامه? PFI (به معنی: جنگنده? تکامل یافته? پیشرو) را بنیان نهاد. طبق این برنامه، قرار شد هواپیمایی جهت برابری و تقابل با جنگنده? جدید آمریکایی، تولید شود.
یکی از وظایفی که برعهده? سوخوی ?? گذاشته شده بود، حمله به هواپیماهای پشتیبانی کننده عملیات های هوایی سازمان ناتو، نظیر هواپیماهای سوخت رسان (تانکر) و هواپیماهای پیش اخطار (آواکس) بود. برنامهریزان نظامی شوروی، بر این مسئله واقف بودند که نیروهای ناتو، تواناییهای شایان سوخوی ?? را در نظر گرفتهاند و بدین جهت، میدانستند که حملهء همهجانبه? هوایی آن ها، توسط این جنگنده? جدید، بسیار محدود خواهد شد.
پس از فروپاشی اتحاد شوروی، سوخوی ??، نه تنها برای اجرای نقشی که از ابتدا برایش در نظر گرفته بودند، در خدمت نیروهای هوایی کشورهای مستقل همسود (CIS)، باقی مانده است؛ بلکه آخرین سری این جنگنده، قادر است موشک های بسیار دوربرد هوا به هوای Novator KS-??? AAM-L را حمل نماید. این موشک ها، دارای بردی بین ??? تا ??? کیلومتر هستند و به عنوان موشک دوربرد ضدآواکس، کاربرد دارند.
موشک های استاندارد سوخوی ?? جهت انجام ماموریت هوا به هوا، ترکیبی از موشک های R-?? Archer و R-?? Alamo و R-?? Adder ساخت ویمپل (Vympel) می‌باشد.
[ویرایش] نه HOTAS ، نه MFD
محدودیت سوخوی ??، از نظر کیفیت و سطح تکنولوژی نازل کابین و سیستم‌های آویونیک می‌باشد. در سوخوی ?? یک نمایشگر سربالا (HUD) تعبیه شده‌است، اما این جنگنده، همانند میگ ??، نه سیستم کنترل HOTAS دارد نه نمایشگرهای چندمنظوره پیشرفته (Multi Function Display). کابین ابتدایی Su-??S همانند جنگنده‌های دهه ???? غربی است و کاملا آنالوگ می‌باشد. البته هواپیماهای سوخوی ?? و سوخوی ?? که از سوخوی ?? مشتق شدهاند، در اصطلاح دارای «کابین شیشهای» (Glass Cockpit) می‌باشند؛ این هواپیماها توسط شرکت فرانسوی Sextant Avionique به نمایشگرهای رنگی چندمنظوره، سیستم HOTAS، کلاه HMS و ... مجهز شدهاند.
[ویرایش] رادار Phazotron N-???
رادار اصلی سوخوی ??، از نوع پالس – داپلر و ساخت فازاترون بوده و N-??? (نام ناتو: Slot Back) نام دارد. این رادار، دارای قابلیت Track Wile Scan یا TWS بوده اما پردازشگر به کار رفته در آن، از نوع بسیار ابتدایی است و این مسئله، باعث میشود رادار، از تشخیص علایم ناصحیح دریافتی و همچنین جستجو در مناطق کور، بسیار ناتوان باشد، بدین جهت، رهگیری دقیق با این رادار، بسیار دشوار است و نیاز به مهارت و تجربه فراوان دارد. در جنگنده‌های Su-?? و Su-??، از مدل بالاتر رادار ساخت فازاترون به نام Bars N-???M استفاده شده‌است که این رادار جدید، دارای آنتن رهیاب الکترونیکی، برد بهبود یافته، قابلیت رهگیری همزمان چند هدف و حساسیت بالا می‌باشد.
[ویرایش] سیستم IRST
در سوخوی??، به تقلید از جنگنده F-??A از سیستم جستجو و ردیابی مادون قرمز یا IRST استفاده شده‌است. این سیستم درست بر روی دماغه و مقابل کابین نصب شده و با یک سیستم فاصلهیاب لیزری، هماهنگ شده‌است. این سیستم میتواند در خدمت رادار قرار بگیرد یا مستقلا برای حملات مخفیانه به کار گرفته شود. این سیستم همچنین به کنترل مسلسل هواپیما کمک میکند و دقت بیشتری را نسبت به زمانی که از حالت نشانهروی رادار استفاده میشود، فراهم میآورد.
[ویرایش] گونه‌ها
گونه‌های مختلف تولید شده پس از دوران شوروی، بدین شرح هستند:
Su-??P: نوع یک نفره? نمایشی با انجام برخی ابداعات، نظیر غلاف سوختگیری هوایی.
Su-??PU یا Su-??: نوع دونفره با میزان تولید اندک، دارای غلاف سوختگیری هوایی، سیستم‌های آویونیک هدایت نبرد، سیستم کنترل پرواز جدید و ...
Su-?? M و Su-??MK: جنگنده? نسل جدید، چندماموریته و دو نفره. گفته میشود تعدادی جنگنده? Su-??M برای ارزیابی و سنجش توانایی، در اواسط دهه? ????، در اختیار نیروی هوایی روسیه قرار گرفتهاند، اگر چه، این تلاش ها، حاصل زیادی نداشته‌است. جنگنده? Su-??MK نوع صادراتی Su-??M می‌باشد که سطح تجهیزات و قابلیت های آن، تغییر کرده‌است.
Su-??MKA: نوع صادراتی مخصوص الجزایر.
Su-??MKI: نوع پیشرفته شده? Su-??MK ویژه? نیروی هوایی هند؛ مجهز به کانارد، سیستم تغییر بردار رانش، آویونیک جدیدی که از چند کشور مختلف تهیه شده‌است و قابلیت انجام عملیات های گوناگون.
Su-??MKK: نوعی بر اساس مدل Su-??MK ویژه? نیروی هوایی چین، با آویونیک روسی، قابلیت انجام عملیاتهای گوناگون، ولی بدون کانارد و سیستم تغییر بردار رانش.
مSu-??MK?: نوعی بر اساس مدل Su-??MKK ویژه? نیروی دریایی چین، با قابلیت های ضدکشتی پیشرفته.
Su-??MKM: نوعی بر اساس مدل Su-??MK ویژه? نیروی هوایی مالزی.
Su-??KN: مدل بهبود یافته? یک نفره، با سیستم‌های الکترونیک جدید که به این جنگنده اجازه می‌دهند کارکردهای جدیدی را انجام دهد؛ عمده? این کارکردهای جدید، حول و حوش ناوبری هواپیما می‌باشند.
Su-??KI: مدلی یک نفره از Su-??MK ویژه? اندونزی، که با ورود به خدمت Su-??SMK در اواسط دهه? ????، قرارداد خرید اندونزی، نیمه کاره رها شد.
Su-??M یا Su-?? و Su-??: هواپیماهایی با کارکردهای بهبود یافته که همگی تک سرنشین بوده و از مدل Su-??S مشتق شدهاند. این مجموعه، شامل نوع دونفرهای به نام Su-??UB می‌باشند.
Su-??SM: نوع ارتقا یافتهای از Su-??Sهای نیروی هوایی روسیه، که تکنولوژی آن، مشابه Su-??M ارزیابی میشود.
Su-??UBM: نوع ارتقا یافتهای از مدل Su-??UB.
Su?? یا Su-??IB موسوم به Platypus: نوع دونفره، ویژه? عملیات ضربتی دوربرد، که دو خدمه? کنار یکدیگر مینشینند.
Su-??KUB: نوعی دو نفره، بر اساس مدل ناونشین یک نفره? Su-??K، ویژه? آموزش جهت ناو هواپیمابر یا انجام عملیات چندماموریتی.
سوخوی اس یو–?? (در زبان روسی Cy-27)، که در سازمان ناتو با نام «فلانکر» نامیده میشود، در اصل یک جنگنده ساخته شده در دوران اتحاد جماهیر شوروی است که توسط دفتر طراحی سوخوی طراحی و ساخته شده‌است.
این جنگنده، در اصل برای ایجاد توان مقابله? نیروی هوایی اتحاد شوروی در برابر نسل جدید جنگنده‌های آمریکایی نظیر اف-?? و اف-?? و اف-?? و اف-?? ساخته شد.
سوخوی?? دارای برد پروازی استثنایی، قابلیت حمل مهمات بالا و چابکی فوق العاده‌است. جنگنده? سوخوی?? اغلب در نقش «ماموریت های برتری هوایی» به کار گرفته میشود، اما قادر است در اغلب ماموریت های رزمی نیز شرکت کند.
برخی کارشناسان بر این عقیده هستند که جنگنده? سوخوی??، حاصل یک مناقصه? انجام شده جهت تولید جنگنده بین شرکت های میگویان – گیرویچ و سوخوی بوده‌است و ماحاصل این مناقصه، منجر به تولید سوخوی ?? و میگ ?? شده‌است که ظاهری شبیه به هم دارند؛ اما اینطور هم نیست، زیرا سوخوی?? به عنوان یک جنگنده شکاری - رهگیر و برتری هوایی دوربرد شناخته میشود، در حالی که میگ ?? در نقش یک جنگنده پشتیبانی کوتاه برد تاکتیکی عمل مینماید.
